Termin wykonania robót (wynikający z umowy z wykonawcą, jeśli taka została zawarta, lub umownego terminu). Termin odbioru: w przypadku odbioru robót wykonawcy, termin odbioru nie może być dokonany później niż data dokumentu księgowego/faktury za ich wykonanie. Część dotycząca zakresu prac - strona 2, 3 Odbiór robót malarskich zaczynamy od sprawdzenia dokumentacji technicznej: – specyfikacji technicznej lub załącznika do umowy o roboty budowlane; – dziennika budowy oraz protokołów z kontroli międzyoperacyjnej; – deklaracji zgodności farb i lakierów z obowiązującymi normami (w przypadku farb ogniochronnych lub do ochrony Dokument pochodzi z bloga www.budowawpraktyce.pl i dotyczy wpisu [B012] Umowa o roboty budowlane – wzór z omówieniem Strona 1 z 1 Protokół częściowy / końcowy *odbioru robót Wniosek o pozwolenie na użytkowanie przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych (PB-17a) - pobierz 25. Oświadczenie kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego (jeżeli został ustanowiony) o zakończeniu budowy części obiektu w przypadku odbioru częściowego - przystąpienie do użytkowania ma nastąpić przed wykonaniem Zgodnie z najnowszym stanowiskiem Sądu Najwyższego inwestor jest zasadniczo zobowiązany do odbioru robót budowlanych zgłoszonych do odbioru (art. 647 K.c.). Z czynności odbioru należy sporządzić protokół, w którym konieczne jest zawarcie ustaleń co do jakości wykonanych robót, w tym ewentualny wykaz wszystkich ujawnionych wad z do zapłaty wynagrodzenia w terminie 30 dni od dnia doręczenia mu faktury wraz z dokumentami potwierdzającymi wykonanie robót, o jakich mowa w § 12 ust. 2 umowy (protokół odbioru) oraz wskazanymi w § 9 ust. 3 lit. b) umowy, tj. otrzymanymi od podwykonawców fakturami z potwierdzeniem ich zapłaty (§ 12 ust. 3 umowy). . Wykonujemy roboty budowlane związane z kładzeniem tynków. Fakturzysta wystawił fakturę na podstawie protokołu odbioru robót budowlanych, w którym był taki zapis: data robót od 3 do 11 lipca 2017 r., data protokołu 1 sierpnia 2017 r. Z faktury wynika: data sprzedaży 11 lipca, a data wystawienia 1 sierpnia. Czy prawidłowo określił datę sprzedaży (wykonania usługi)? W deklaracji za jaki okres należy wykazać tę sprzedaż? Tak, fakturzysta prawidłowo określił datę sprzedaży (wykonania usługi), za którą należy uznać moment faktycznego zakończenia robót, a nie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Protokół potwierdza jedynie fakt wykonania tych usług, jednak nie przesądza o terminie i zakresie ich wykonania. Jeśli faktura została wystawiona na firmę, wówczas powinna być rozliczona w VAT w sierpniu 2017 r. Jeśli na osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej – wówczas usługę należało rozliczyć w lipcu 2017 r. Szczegóły w dalszej części artykułu. W usługach budowlanych obowiązek podatkowy może powstawać na dwa sposoby, w zależności od statusu usługobiorcy. Jeżeli usługa budowlana została wykonana na rzecz niepodatnika (osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej), to obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, tj. z chwilą wykonania usługi (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Jeśli natomiast usługa budowlana została wykonana na rzecz: podatnika podatku od towarów i usług lub podatnika podatku od wartości dodanej, lub podatnika podatku o podobnym charakterze, lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem, wówczas – na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a) w zw. z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – sprzedaż tej usługi powoduje powstanie obowiązku podatkowego z chwilą terminowego wystawienia faktury. Polecamy: Biuletyn VAT Aby data wystawienia faktury wyznaczała datę powstania obowiązku podatkowego, faktura musi zostać wystawiona: nie wcześniej niż 30 dnia przed wykonaniem usługi (art. 106i ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT) i nie później niż 30 dnia od dnia wykonania usługi (art. 106i ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT). Jeżeli podatnik w ogóle nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu wystawienia faktury, czyli 30 dnia od dnia wykonania usługi. Tak wynika z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT. UWAGA! Jeżeli usługa budowlana została wykonana na rzecz niepodatnika, wówczas obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, tj. z chwilą wykonania usługi. Jeśli natomiast nabywcą usługi jest podatnik, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą terminowego wystawienia faktury. Specyfika świadczenia usług budowlanych powoduje, że mogą one być również rozliczane częściowo. Wówczas – w przypadku usług przyjmowanych częściowo, o których mowa w art. 19a ust. 2 ustawy o VAT – 30-dniowy termin wystawienia faktury będzie biegł od dnia wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę. Ustalenie daty wykonania usługi budowlanej jest zatem kluczowe: w przypadku usługi wykonanej na rzecz niepodatnika – pod względem wyznaczenia daty powstania obowiązku podatkowego, w przypadku usługi wykonanej na rzecz podatnika – pod względem określenia prawidłowego terminu wystawienia faktury, która wyznacza datę powstania obowiązku podatkowego. Jak określić datę wykonania usługi budowlanej Choć data wykonania usługi budowlanej między podatnikami VAT nie wyznacza wprost daty powstania obowiązku podatkowego – jest ona istotna. Odniesienie się do niej przesądza bowiem o terminowym lub nieterminowym wystawieniu faktury. Jeśli faktura została wystawiona terminowo, wówczas data jej wystawienia wyznacza datę powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli natomiast została wystawiona z naruszeniem terminu, wtedy o dacie powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usług budowlanych decyduje upływ 30 dnia od dnia wykonania usługi. W przeszłości przyjmowano, że datą wykonania usługi budowlanej jest data podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Warto nadmienić, że także obecnie dla celów podatku dochodowego data podpisania tego protokołu wyznacza moment powstania przychodu z tytułu wykonania usługi budowlanej. Resort finansów podkreśla jednak, że moment wykonania usługi budowlanej według ustaw o podatkach dochodowych ustala się niezależnie od regulujących to zagadnienie przepisów ustawy o VAT. W VAT jest zatem inaczej niż w podatku dochodowym. Przyjmuje się bowiem, że wykonanie usługi budowlanej następuje w momencie faktycznego zrealizowania wszystkich czynności, które składały się na tę usługę, a nie w momencie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Na tę zasadę wskazał także Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 1 kwietnia 2016 r. (sygn. w której stwierdził, że dla celów VAT: (...) nie należy wiązać momentu wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej ze spełnieniem formalności cywilnoprawnej, jaką jest podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego (...). (...) za datę wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej należy przyjąć datę faktycznego wykonania usługi, tj. dzień, w którym – w związku z wykonaniem określonej umową usługi lub jej części (jeżeli usługa jest przyjmowana częściowo) doszło do faktycznego zakończenia prac lub ich części – wykonawca zgłasza je do odbioru (w opinii wykonawcy usługi lub ich część są gotowe do ich przyjęcia przez nabywcę usługi). UWAGA! Wykonanie usługi budowlanej następuje w momencie faktycznego zrealizowania wszystkich czynności, które składały się na tą usługę, a nie w momencie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Także sądy administracyjne zgodnie twierdzą, że nie ma uzasadnienia, aby moment wykonania usług budowlanych utożsamiać z podpisaniem protokołu zdawczo-odbiorczego. Przykładem takiego stanowiska są wyroki NSA z 7 lutego 2017 r. (sygn. akt I FSK 840/15), z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1482/15) oraz z 28 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1811/15). W tym kontekście sądy podkreślają, że nawet ewentualny brak protokołu zdawczo-odbiorczego w chwili wykonania usługi budowlanej nie świadczy o tym, że nie doszło w ogóle lub w konkretnej dacie do wykonania usługi. W orzecznictwie uznaje się, że podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego usługi budowlanej jedynie dokumentuje, potwierdza wykonanie usługi budowlanej. Jego podpisanie nie jest natomiast elementem usługi budowlanej, co wyklucza uznanie, że usługa budowlana jest wykonana dopiero z chwilą jego podpisania. Protokół zdawczo-odbiorczy usług budowlanych nie decyduje zatem o skutkach w VAT. Dla przykładu NSA w wyroku z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1482/15) stwierdził, że: (...) zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, momentem wykonania robót budowlanych, będzie zrealizowanie wszystkich warunków przewidzianych w umowach dotyczących tych usług, ale w zakresie ich elementów rozumianych potocznie, w oparciu o obiektywne kryteria, na których opierają się te pojęcia. Niewątpliwie protokół, o jakim mowa w sprawie, obiektywnie nie jest elementem usługi budowlanej czy budowlano-montażowej, a jedynie potwierdza jej wykonanie (...). Zdaniem sądów administracyjnych wykonanie usługi budowlanej następuje w dniu faktycznego wykonania wszystkich czynności określonych w warunkach umowy o roboty budowlane. Skutki błędnego określenia daty wykonania usługi budowlanej przedstawia poniższy przykład. Przykład Założenia: Spółka świadczy usługę budowlaną na rzecz innego podatnika VAT polegającą na wznoszeniu konstrukcji stalowych. Usługa została wykonana (zgłoszona do odbioru) 30 czerwca, natomiast faktyczne podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego nastąpiło 15 lipca. I wariant: Spółka przyjmuje, że 30-dniowy termin wystawienia faktury liczy od dnia faktycznego wykonania usługi, tj. od 30 czerwca. Usługę budowlaną zafakturowała 25 lipca. Faktura została wystawiona terminowo, tj. w ciągu 30 dni od daty wykonania usługi. Obowiązek podatkowy powstał w dacie wystawienia faktury, tj. 25 lipca. Spółka wykazała sprzedaż usługi budowlanej w deklaracji VAT-7 za lipiec. II wariant: Spółka przyjmuje, że 30-dniowy termin wystawienia faktury liczy od dnia podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego (jako dnia wykonania usługi). Usługę budowlaną zafakturowała 1 sierpnia, tj. w ciągu 30 dni od daty podpisania protokołu. Faktura została wystawiona po upływie terminu, tj. po 30. dniu od dnia wykonania usługi (powinna zostać wystawiona najpóźniej do 30 lipca, a została wystawiona 1 sierpnia). Obowiązek podatkowy nie jest związany z datą wystawienia faktury. Powstał on z chwilą upływu terminu wystawienia faktury, czyli 30 lipca. Spółka powinna wykazać sprzedaż usługi budowlanej w deklaracji VAT-7 za lipiec. Wykazanie jej w deklaracji VAT-7 za sierpień (w związku z wystawieniem faktury) będzie błędne i spowoduje zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za lipiec. Przykład Spółka świadczy usługę budowlaną polegającą na wykonaniu konstrukcji dachowej. Usługa została wykonana (zgłoszona do odbioru) 30 czerwca. Odbiorca robót budowlanych nie podpisał jednak protokołu zdawczo-odbiorczego, ponieważ stwierdził, że jeden z warunków umowy nie do końca został wykonany, z czym jednak spółka, jako wykonawca, się nie zgodziła. W takiej sytuacji jeśli spółka: wystawi fakturę np. 10 lipca – obowiązek podatkowy powstanie 10 lipca w związku z wystawieniem faktury, w ogóle nie wystawi faktury – obowiązek podatkowy powstanie 30 lipca w związku z upływem terminu wystawienia faktury. Brak odbioru robót, powoduje, że spółka w deklaracji VAT-7 za lipiec i tak powinna rozliczyć VAT z tytułu sprzedaży usługi. Ewentualne skutki uwzględnienia zastrzeżeń odbiorcy powinna ona udokumentować późniejszym wystawieniem faktury korygującej. Podstawa prawna: art. 19a ust. 1, ust. 2, ust. 5 pkt 3 lit. a) i ust. 7, art. 106b ust. 1 pkt 1, art. 106i ust. 3 pkt 1 i ust. 7 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – z 2017 r. poz. 1221 Aneta Szwęch, ekspert w zakresie podatków i rachunkowości Rekomendowane odpowiedzi Gość monika Zgłoś Udostępnij nie bardzo rozumiem jaka jest zależnosc miedzy data na protokole odbioru robót np. budowlanych a odprowadzeniem podatku protokół jest wystawiony np a w umowie wpisano ze faktura zostanie wystawiona w paxdzierniku np. to kiedy należy zapłacic podatek doch?poprosze o pomoc. Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Gość Dominik Zgłoś Udostępnij Ja porowadze firme budowlana i mam odbiory co chwile ! i nie ma zadnego powiazania miedzy podatkiem doch . a protokolem odbioru ! podatek placisz dopiero po wystawieniu faktury ! pozdro Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Gość krystyna Zgłoś Udostępnij fakture wystawaiasz na apodstawie prot odbioru, fakture do 7 dni od daty wykonania usługi/daty prot odbioru/ obowiazek podatkowy dochodowy w budowlance powstaje w zapłaty lub w terminie zapłaty , nie póżneiej niż do 30 dnia miesiaca terimu zapłaty , Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Gość Patrycja Zgłoś Udostępnij Ja fakture wystawiam z dniem wystawienia protokolu odbioru. Robimy tak od lat i zawsze w trakcie kontroli jest ok. Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Protokół odbioru robót – o czym pamiętać odbierając roboty budowlane? Jako Inwestor powinieneś zweryfikować poprawność oraz jakość prac wykonanych przez firmę budowlaną przed akceptacją faktury od Wykonawcy za wykonane prace. Protokół odbioru robót jest wspólnym oświadczeniem stron o jakości wykonanych prac oraz o ewentualnych niezgodnościach. Protokół odbioru powinien być podstawą do wystawienia faktury przez Wykonawcę oraz być dla niego podstawą do rozpoczęcia kolejnego etapu prac. W dalszej części artykułu znajdziesz wzór protokołu odbioru robót oraz dowiesz się co powinien zawierać kompletny protokół odbioru robót. Poznasz skład komisji odbioru robót oraz dowiesz się jak powinna wyglądać dokumentacja powykonawcza. Kiedy należy przystąpić do odbioru robót? Zwyczajowo przyjęło się, że Wykonawca powinien zgłosić się do Inwestora z prośbą o odbiór robót zanikających oraz ulegających zakryciu z co najmniej 3 dniowym wyprzedzeniem. Pod hasłem robót ulegających zakryciu rozumie się elementy, które w kolejnych etapach wykonania robót zostaną zakryte. Weryfikacja poprawności wykonania takich elementów w terminie późniejszym przestanie być możliwa. Dzieje się tak w przypadku zbrojenia stalowego, które po zabetonowaniu staje się niemożliwe do weryfikacji. Poprawność wykonania zbrojenia wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo oraz stan techniczny budynku. Innym przykładem robót ulegającym zakryciu są: wykonanie fundamentów przed ich zasypaniem, wykonanie izolacji pionowych oraz poziomych czy też montaż instalacji podtynkowych. Kolejnym momentem, w którym warto zdecydować się na protokólarny odbiór są kamienie milowe budowy. Kamienie milowe najczęściej związane są z wypłatą wynagrodzenia dla Wykonawcy, jako odbiór częściowy robót. Ostatnim ważnym, odbiorem jest odbiór końcowy robót. To on jest najważniejszym odbiorem dla z Inwestora i od daty jego podpisania powinien zacząć biec termin gwarancji oraz rękojmi. Podczas odbioru końcowego robót wykonawca powinien dostarczyć Ci dokumentację jakościową, czyli zbiór atestów i deklaracji na materiały zabudowane przy realizacji umowy. Jeżeli szukasz wskazówek jak podpisać Umowę na roboty budowlane, zapoznaj się z podlinkowanym przez nas artykułem, w którym opisujemy co powinna zawierać umowa na roboty budowlane, żeby zabezpieczyła Twój interes jako inwestora. Co musi zawierać protokół odbioru robót? Protokół odbioru robót powinien zawierać szczegółowe informacje dotyczące postępu prac na budowie oraz uwagi komisji dotyczące jakości wykonanych prac. Warto jednak zadbać o formalny charakter tego dokumentu, dlatego warto zawrzeć w protokole odbioru robót następujące informacje: Datę oraz miejscowość sporządzenia protokołu odbioru robót, Krótki opis przedsięwzięcia oraz numer umowy łączący inwestora, a wykonawcę, Adres inwestycji oraz dane inwestora, Zakres robót, Stan zaawansowania robót, Skład komisji odbioru robót, Ustalenia komisji oraz ewentualne niezgodności, Inne wnioski komisji Czytelny podpis członków komisji Jako inwestor nie musisz znasz się na technologii wykonywania robót. Właśnie w tym celu zatrudniłeś uprawnionych inżynierów budownictwa w postaci Kierownika Budowy oraz Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. To oni odpowiedzialni są za ocenę techniczną jakości wykonywanych prac, biorąc tym samym odpowiedzialność za prawdziwość wspólnych oświadczeń stron. Jeżeli szukasz gotowego protokołu odbioru robót, skorzystaj z niniejszego PROTOKÓŁU ODBIORU ROBÓT. Zawiera on wszystkie podstawowe informacje, jakie powinien zawierać protokół odbioru robót. Skład komisji odbioru robót W składzie komisji odbioru robót powinien znaleźć się przede wszystkim Wykonawca, Inwestor oraz jego przedstawiciele. Do przedstawicieli Inwestora odpowiedzialnych za stan techniczny oraz ocenę jakości wykonanych prac należą: Kierownik Budowy oraz Inspektor Nadzoru Inwestorskiego. Zdarza się, że skład komisji odbioru robót inwestycji strategicznych, jak: budowa trybun, galerii handlowych, zakładów przemysłowych jest większy. W niektórych przypadkach Inwestor decyduje się zaprosić do odbioru robót wykonawców kontynuujący prace na terenie budowy, jak instalatorów oraz projektanta. Dokumentacja odbiorowa, czyli jaką dokumentację należy przygotować przed odbiorem prac? Jak wspomniałem we wcześniejszej części opracowania jako inwestor powinieneś otrzymać od wykonawcy dokumentację jakościową na strategiczne, kluczowe materiały które wykorzystał do realizacji umowy. Niezależnie od tego, czy wykonawca buduje dla Ciebie dom, inwestycje z zakresu budownictwa przemysłowego, czy też budynek użyteczności publicznej, dokumentacja jakościowa w każdym z tych przypadków jest tak samo ważna. To dokumentacja jakościowa jest świadectwem jakości materiałów wykorzystanych do budowy oraz ich właściwości przeciwpożarowych, wytrzymałościowych oraz izolacyjnych. W skład dokumentacji jakościowej wchodzą: Deklaracje właściwości użytkowych, Aprobaty techniczne, Atesty, Certyfikaty, Instrukcje obsługi, Oświadczenia gwarancyjne oraz serwisowe. Warto zwrócić się z prośbą do firmy budowlanej o zawarcie w dokumentacji jakościowej informacji o rodzaju zastosowanych płytek, paneli, farb, lakierów, tynków oraz ich wariantów kolorystycznych oraz strukturalnych. Błędy to rzecz ludzka, a niestety uszkodzenia oraz awarie nie należą do rzadkości. Warto na etapie odbioru zadbać o to, żebyś jako inwestor otrzymał listę producentów farb, tynków czy płytek. Lista ta powinna uwzględniać kolory oraz struktury zastosowanego materiałów. Naturalną sprawą jest, że w przypadku uszkodzenia elewacji łatwiej i taniej będzie Ci naprawić uszkodzony fragment ściany, a nie malować całą elewację z uwagi na znaczące różnice kolorystyczne różnych producentów tynków. Artykuł opracowali Krzysztof Ostrowski oraz Przemysław Szalek. Zamawiający, prowadząc postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na roboty budowlane, w celu oceny spełniania warunku dotyczącego posiadania wiedzy i doświadczenia może żądać od wykonawcy wykazu robót budowlanych wykonanych w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie. Ma on prawo żądać podania ich rodzaju i wartości, daty i miejsca wykonania oraz załączenia dowodów dotyczących najważniejszych robót, określających, czy roboty te zostały wykonane w sposób należyty, oraz wskazujących, czy zostały wykonane zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i prawidłowo ukończone. Wszystko to wynika z obowiązującego od ubiegłego roku rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (DzU z 2013 r. ?poz. 231). Okres Zgłaszania Wad jest odpowiednikiem okresu udzielonej gwarancji jakości Należy uznać więc, że wykonawca w celu udowodnienia, że roboty budowlane wykonane zostały w sposób wymagany przez zamawiającego, może przedstawić – jak dotychczas najbardziej popularne wśród wykonawców – listy referencyjne, a także: faktury czy protokoły odbioru, z których jednoznacznie wynika, że roboty zostały zrealizowane w sposób należyty, zgodnie z zasadami sztuki budowlanej oraz prawidłowo ukończone. Ważna jest treść Najważniejsza jednak jest treść, a nie nazwa czy tytuł przedkładanego dokumentu. Potwierdza to również orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej, np. wyrok KIO ?z 3 kwietnia 2013 r. (KIO 645/13), zgodnie z którym: „Choć w praktyce dokumenty potwierdzające prawidłowe wykonanie robót, dostaw lub usług często nazywa się referencjami, niekoniecznie wymaganym dokumentem będzie dokument o nazwie „referencja". (...) W konkretnych przypadkach za takie dokumenty mogą zostać uznane np. pisemne potwierdzenia prawidłowego wykonania, protokoły odbiorów końcowych, a nawet pismo zamawiającego skierowane do wykonawcy po zakończeniu realizacji zamówienia, towarzyszące zwracanej gwarancji należytego wykonania. Do zamawiającego należy ostateczna ocena, czy dany dokument jest wystarczającym potwierdzeniem prawidłowego wykonania zadania wykazanego, jako doświadczenie wykonawcy". Są wątpliwości Powstaje jednak pytanie: co w przypadku gdy wykonawca wykonał roboty budowlane oparte na warunkach kontraktowych Międzynarodowej Federacji Inżynierów Konsultantów (dalej: FIDIC), które charakteryzują się wydaniem zarówno świadectwa przejęcia robót, jak i świadectwa wykonania? Poważne zastrzeżenia, zarówno zamawiających, jak i wykonawców, budzi ocena, czy świadectwo przejęcia robót jest wystarczającym dokumentem potwierdzającym należyte wykonanie robót budowlanych. Treść tego dokumentu może budzić wątpliwości w związku z tym, że niejednokrotnie wskazane są w nim wady, które muszą być naprawione tak, aby można było następnie wydać świadectwo wykonania, gdyż wystawiane jest ono dopiero po upływie okresu zgłaszania wad. Zasadniczo wykonane W wielu świadectwach przejęcia robót jest sformułowanie „zasadniczo wykonane". Na podstawie informacji zawartej na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych uznać należy, że pojęcie „należycie wykonane" mieści w sobie zarówno określenie „zgodnie z zasadami sztuki budowlanej", jak i „prawidłowo ukończone". Zgodnie z orzecznictwem pojęcie „zasadniczo wykonane" jest określeniem też wystarczającym. Jak wynika z wyroku KIO z 24 czerwca 2013 r. (KIO 1348/13): „Z obowiązujących przepisów prawa nie sposób wywieść, że wymagane jest użycie zwrotu »należycie wykonane«. Warto więc powtórzyć, że ustawodawca pozostawił wykonawcom dowolność co do formy i treści dokumentu, z zastrzeżeniem, że w każdym przypadku z dokumentu winno wynikać wykonanie robót, dostaw lub usług zgodnie z przyjętym zobowiązaniem umownym". Walor dowodu Z analizy orzecznictwa KIO wynika też, że omawianemu dokumentowi, innemu niż „zwykły" protokół odbioru, przysługuje walor dowodu potwierdzającego należyte wykonanie robót. Celem potwierdzenia, że świadectwo przejęcia robót stanowi dowód potwierdzający wykonanie robót nawet wtedy, gdy wskazane w nim są prace zaległe czy wady, które w istotny sposób nie przeszkadzają ?w korzystaniu z nich, wskazuję interesujący wyrok KIO ?z 27 lipca 2011 r. (KIO 1507/11). Zdaniem autorki Ewa Gadomska prawnik z Kancelarii Prawnej PIERÓG & Partnerzy Zgodnie z przepisami oraz orzecznictwem KIO uznać należy, iż świadectwo przejęcia robót jest wystarczającym dokumentem, który stanowi referencję wykonawcy posiadania odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, która jest wymagana w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Jest tak nawet, gdy do świadectwa przejęcia robót dołączony jest wykaz zaległych prac, lub wad, które jednak w istotny sposób nie przeszkadzają w korzystaniu z robót. Związane jest to z tym, że postępowanie realizowane w ramach programu FIDIC przewiduje inne niż powszechnie stosowane dokumentowanie zrealizowanych prac, w którym zamiast stosowanego powszechnie w robotach budowlanych protokołu odbioru robót wystawiane jest świadectwo przejęcia robót. Z orzecznictwa KIO stwierdziła w wyroku: „Dla oceny, czy świadectwo przejęcia tj. dokument wystawiany na podstawie tzw. żółtego FIDIC, może być uznane za dowód, iż roboty budowlane zostały prawidłowo ukończone i wykonane zgodnie z zasadami sztuki budowlanej należy dokonać interpretacji – w zakresie braku sprzeczności z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa krajowego, klauzul warunków kontraktowych FIDIC z uwzględnieniem postanowień łączącej strony umowy, które mogą wszak Warunki Kontraktowe FIDIC przyjąć z modyfikacjami. (...) zauważyć należy, że wystawienie przez inżyniera kontraktu świadectwa przejęcia ma, podobnie jak protokół odbioru, charakter akceptujący. (...) Na gruncie warunków kontraktowych FIDIC zgodnie z klauzulą zobowiązania wykonawcy zostaną uznane za wykonane dopiero z chwilą wystawienia świadectwa wykonania. Dopiero ten dokument uważany jest za akceptację robót, jako właściwie wykonanych. Na uwagę zasługuje jednak okoliczność, że świadectwo wykonania jest wystawiane dopiero po upływie okresu zgłaszania wad, z reguły kilkuletnim, który rozpoczyna się wydaniem świadectwa przejęcia. Okres zgłaszania wad zaś, jak wspomniano wcześniej, jest zaś odpowiednikiem okresu udzielonej gwarancji jakości. (...) Ponadto charakterystyczną cechą procedur FIDIC jest po pierwsze przeniesienie do okresu zgłaszania wad fazy wykonania drobnych zaległych prac, a po drugie brak dokumentu potwierdzającego bezusterkowy odbiór robót, który mógłby również potwierdzać że zostały wykonane drobne zaległe prace ujawnione w świadectwie przejęcia. Wreszcie stwierdzić należy, że wymaganie od wykonawcy, który realizował zamówienie zgodnie z warunkami kontraktowymi FIDIC złożenia świadectwa wykonania wydaje się nadmierne, z uwagi na to, że dokument ten wystawiany jest przez inżyniera dopiero po zakończeniu okresu zgłaszania wad i de facto dotyczy zdarzeń wynikłych w tym okresie. Należy zatem stwierdzić, że świadectwo przejęcia może być uznane za dokument potwierdzający zakończenie robót i ich prawidłowe wykonanie zgodnie z zasadami sztuki budowlanej jako odpowiednik protokołu odbioru, jeśli strony na zasadzie swobody umów wyrażonej w art. 3531 przeniosły do okresu zgłaszania wad etap wykonania drobnych zaległych prac i usunięcia drobnych wad, uznając, że nie stoi to na przeszkodzie przejęcia obiektu do eksploatacji i zapłaty wynagrodzenia. (...) Świadectwo przejęcia może być bowiem, w okolicznościach danej sprawy i na gruncie konkretnej umowy, uznane przez zamawiającego za wystarczający dokument potwierdzający posiadanie odpowiedniej wiedzy i doświadczenia wymaganej w SIWZ". Protokół odbioru robót budowlanych - co daje, jakie ma znaczenie? Jakie funkcje pełni protokół odbioru robót budowlanych zwłaszcza w kontekście spraw sądowych? Bardzo często w sporach sądowych strony postępowania o zapłatę kładą bardzo duży nacisk na protokołu odbioru prac. Czy słusznie? W umowach dot. robót budowlanych najczęściej podstawą do wystawienia faktur jest protokół odbioru wykonanych prac. Niejednokrotnie zdarza się, że strony procesu inwestycyjnego wzajemnie zrzucają sobie różne nieprawidłowości przy wystawianiu przedmiotowych protokołów np. iż podpisy go osoby nieuprawnione bądź został wystawione pod nieobecność jeden ze stron. Odbiór prac budowlanych Protokół odbioru co do zasady stanowi potwierdzenie przez inwestora wykonania robót budowlanych i jest następnie dla wykonawcy podstawą do żądania wynagrodzenia. Częstokroć w orzeczeniach sądów powszechnych np. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2009 r., sygn. akt II CSK 61/09 wskazano, iż nie powinno się podnosić protokołu odbioru robót budowlanych do niewiadomo jakiej rangi. Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku wydanym w sprawie I ACa 647/15, sporządzenie i podpisanie protokołu odbioru robót budowlanych uzasadnia jedynie domniemanie, że zostały prace wykonane zgodnie z umową. Jest to tylko jednak domniemanie, które można przecież obalić przez udowodnienie, że umowa została wykonana w sposób niepoprawny. Protokół odbioru robót budowlanych stanowi również dowód spełnienia świadczenia przez wykonawcę (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 1997 r., sygn. II CKN 28/97). Należy jednak pamiętać, że nie jest to dowód wyłączny. Nie powinno budzić wątpliwości, że w przypadku uchybień związanych z odbiorem robót wykonawca może wykazywać okoliczność ich wykonania także przy użyciu innych środków dowodowych. Adwokat powinien także zwrócić uwagę, że Kodeks cywilny nie określa formy czynności odbioru robót. Może ona zatem przybierać postać czynności pisemnej, względnie ujętej w innej formie, lub następować w sposób dorozumiany (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2010 r., sygn. IV CSK 494/09). Sprawy o zapłatę - adwokat Zgierz Kancelaria adwokacka adwokata Piotra Sęk oferuje szeroko rozumianą pomoc prawną w sprawach cywilnych o zapłatę, w tym w sprawach dotyczących inwestycji budowlanych. Posiadamy bogate doświadczenie w reprezentowaniu Klientów w sporach sądowych nie tylko w województwie łódzkim. Nasze kancelarie mieszczą się w Łodzi oraz w Zgierzu. Zapraszamy do zapoznania się w ofertą naszych usług prawnych oraz do kontaktu z kancelarią w celu uzgodnienia dogodnego terminu spotkania. Słowa kluczowe: sprawy gospodarcze, sprawy budowlane, sprawy o zapłatę, porady prawne, adwokat Łódź, adwokat Zgierz, adwokat w Łodzi

protokół odbioru robót budowlanych do faktury